Bodem

De bodem bestaat uit een vast deel (grond) en een vloeibaar deel (grondwater). De Doetinchemse bodem bestaat vooral uit zand en klei. Zand komt het meest voor en klei vinden we vooral in de buurt van de Oude IJssel, zoals in de wijken De Huet en Wijnbergen.
Op een gezonde bodem kunnen we wonen, werken en recreëren. Ook zorgt de bodem voor ons voedsel en halen we er drinkwater en energie (bodemwarmte) uit. Een belangrijk kapitaal dus waar we zuinig op moeten zijn! 

Dagelijks werkt de gemeente Doetinchem aan een goed bodem en (grond)watersysteem. Dit doen wij samen met organisaties als de Omgevingsdienst Achterhoek, de provincie Gelderland en het waterschap Rijn en IJssel.  

Bodemkwaliteit

Voor elk gebruik, zoals wonen, bedrijvigheid, landbouw, recreatie en natuur is een specifieke bodemkwaliteit gewenst. Wij willen een goede bodemkwaliteit beschermen en waar nodig verbeteren door bijvoorbeeld het uitvoeren van een bodemsanering. 

Het is belangrijk om te weten of de bodemkwaliteit geschikt is als u bijvoorbeeld:

  • grond wilt kopen, 
  • een huis of bedrijfspand gaat bouwen of kopen, 
  • een bestemming van een locatie wilt wijzigen, 
  • graafwerkzaamheden moet uitvoeren.

Het gaat dan vaak om de chemische bodemkwaliteit (de aanwezigheid van vervuilende stoffen), maar bij het bouwen van een huis bijvoorbeeld ook over de draagkracht van de bodem. Dit is belangrijk om te kunnen bepalen of er heipalen aangebracht moeten worden. U moet hiervoor bodeminformatie raadplegen. Soms is er geen of onvoldoende informatie beschikbaar en is bodemonderzoek nodig.

Bodeminformatie

De gemeente Doetinchem en provincie Gelderland beschikken over veel informatie over de chemische bodemkwaliteit (de aanwezigheid van vervuilende stoffen) en bodemopbouw. Het is belangrijk om vooraf na te gaan welke informatie beschikbaar is. Een milieu-adviesbureau kan u hierbij helpen. Er zijn verschillende bronnen te raadplegen:

  1. Op Bodemloket staat de kaart waarop u globaal kunt zien welke informatie beschikbaar is.
  2. Zoekt u informatie over de aanwezigheid van (ernstige) bodemvervuiling? Bekijk dan de handige kaartviewer.
  3. Op Omgevingsrapportage kunt u een gebied selecteren en een rapportage maken die inzicht geeft in de uitgevoerde bodemonderzoeken. Vanuit de rapportage zijn ook rapporten te downloaden. Omdat dit overzicht mogelijk niet volledig is, adviseren wij om ook bij de gemeente en provincie na te gaan of er aanvullende bodemrapporten zijn. 
  4. Bij de gemeente en provincie kunt u bodemrapporten opvragen. Deze rapporten geven inzicht in de globale bodemopbouw en de aanwezigheid van bodemvervuiling. De rapporten geven geen inzicht in de draagkracht van de bodem. Voor het bouwen van een huis of bedrijfspand zijn vaak aanvullende draagkrachtmetingen (sonderingen) nodig. 
  5. In de Achterhoek stimuleren we hergebruik van grond. Dit is goed voor het milieu en de portemonnee. Om bij grondverzet te kunnen beoordelen of hergebruik binnen de Achterhoek mogelijk is, kunt u de bodemkwaliteitskaart en de bijbehorende Nota bodembeheer raadplegen. Omdat de kaart een algemeen beeld geeft van de bodemkwaliteit en geen inzicht geeft in bodemvervuiling op locatieniveau is het belangrijk om bij grondverzet ook de bovenstaande bronnen te raadplegen. Bekijk ook de interactieve kaart. 

Hoe kan ik bodemrapporten opvragen?

Bodemrapporten kunt u bij de gemeente opvragen door een e-mail te sturen naar bouwen&wonen@doetinchem.nl  Bij de provincie Gelderland kunt u informatie opvragen door te mailen naar provincieloket@gelderland.nl. 

Bodemonderzoek en bodemsanering


Als blijkt dat onvoldoende bodeminformatie beschikbaar is en/of dat een locatie mogelijk vervuild is, kan (fysiek) bodemonderzoek noodzakelijk zijn. Uit het bodemrapport blijkt of de bodem geschikt is, óf dat mogelijk vervolgonderzoek nodig is. Als de bodem ernstig vervuild blijkt te zijn, kan in sommige gevallen een bodemsanering nodig zijn om de bodemkwaliteit geschikt te maken voor het gewenste gebruik. Een bodemsanering bestaat meestal uit het afgraven van vervuilde grond. Sanering is nodig als de bodemvervuiling een risico is voor mens en/of milieu. Ook kan sanering nodig zijn als de vervuiling een belemmering vormt voor bijvoorbeeld graafwerkzaamheden. 

Alleen erkende bedrijven mogen bodemonderzoeken en -saneringen uitvoeren.  

Bodemmelding

Wanneer en hoe moet u een bodemmelding doen? De regels voor het werken in en met de bodem zijn opgenomen in de Omgevingswet. Als u gaat graven, saneren, grond opslaan en/of toepassen in of op de bodem moet u dit in de meeste gevallen melden bij de gemeente. Dit doet u via het Omgevingsloket. 

De meeste meldingen worden namens de gemeente Doetinchem door de Omgevingsdienst Achterhoek afgehandeld. Is de melding niet op tijd gedaan, niet juist of onvolledig, dan mag u niet starten met de werkzaamheden. Doe de vergunningcheck om te beoordelen welke regels van toepassing zijn. Als er door een calamiteit bodemvervuiling ontstaat of kan ontstaan moet u dit zo spoedig mogelijk melden bij de gemeente of provincie. Naast melden is het belangrijk dat u direct maatregelen neemt om de schade zo veel mogelijk te beperken. Meer informatie over dit onderwerp staat op Grondwerkzaamheden. 

Overige aandachtspunten bij graven in de bodem

Voordat u (machinaal) gaat graven in de bodem is het belangrijk om na te gaan of er naast eventuele bodemvervuiling andere aandachtspunten gelden. We hebben ze voor u op een rijtje gezet:

  • Ontplofbare oorlogsresten (OO). Om veilig te kunnen werken is in het Arbobesluit opgenomen dat vooronderzoek moet plaatsvinden naar de aanwezigheid van ontplofbare resten uit de Tweede Wereldoorlog. De gemeente Doetinchem heeft een kaart waarop u kunt zien of in een gebied een hoge of lage verwachting geldt voor het voorkomen van ontplofbare oorlogsresten. Daarnaast is een kaart beschikbaar met de uitgevoerde onderzoeken naar ontplofbare oorlogsresten. Bekijk de kaarten over ontplofbare oorlogsresten.  
  • Archeologische objecten, zie voor meer informatie Archeologie en cultuurhistorie (onder de kopjes archeologie en kaarten en catalogus).
  • De Japanse Duizendknoop. Deze plant is een invasieve exoot en komt overal in Nederland voor. Een invasieve exoot is een plant die door de mens naar Nederland is gebracht. De plant kan tot wildgroei, verdringing van andere planten en schade aan bijvoorbeeld funderingen en wegen leiden. Verspreiding van de Duizendknoop gebeurt onder andere via verplaatsing van grond en/of maaiwerkzaamheden en moet zoveel mogelijk voorkomen worden. Als u de plant in openbaar gebied signaleert, verzoeken wij u om dit te melden aan de gemeente Doetinchem. Dit kan via het meldingsformulier op Japanse Duizendknoop. Daar vindt u ook een kaart met de momenteel bekende groeilocaties van de Duizendknoop.
  • Kabels en leidingen.  
Bodemenergie

Als gevolg van gasloos en duurzaam bouwen worden steeds meer warmtepompen gebruikt. Hiervoor wordt naast de buitenlucht steeds meer gebruik gemaakt van bodemwarmte. Het is belangrijk om tijdig een goede afweging te maken en de mogelijkheden voor bodemenergie te verkennen.

De gemeente is bevoegd gezag voor de gesloten bodemenergiesystemen (GBES). Hierbij wordt geen grondwater rondgepompt. Dit in tegenstelling tot de open bodemenergiesystemen (OBES) waarvoor de provincie bevoegd gezag is. Op het waterbeschermingsgebied De Pol na is de bodem in onze hele gemeente in principe geschikt voor een GBES. Voor het toepassen van een OBES gelden meer beperkingen. Voor het aanbrengen van een bodemenergiesysteem is een melding of vergunning nodig. Zie hiervoor het Omgevingsloket.

Ontdek de mogelijkheden van bodemenergie. Bekijk waar het toepassen van bodemenergie mogelijk is en waar al systemen zijn aangebracht.  

Informatie en vragen

Als u naar aanleiding van deze informatie nog vragen over bodem heeft, kunt u de gemeente bellen via (0314) 377 377. Ook kunt u een e-mail sturen naar bouwen&wonen@doetinchem.nl. 

Hebt u gevonden wat u zocht?