Circulaire economie

De Week van de Circulaire Economie was dit jaar van 17 tot en met 22 maart. Wethouder Henk Bulten en adviseur circulaire economie Shiri Bouchan van gemeente Doetinchem zijn allebei dagelijks bezig met het onderwerp. Ze geven u graag een inkijkje in hun plannen, successen, uitdagingen en dromen.

Circulaire economie klinkt als een ingewikkeld begrip? Kun je kort uitleggen wat het betekent?

Shiri Bouchan: “In een circulaire economie gebruiken we spullen zo slim en zuinig mogelijk. In plaats van iets weg te gooien, repareren of hergebruiken we het. Daarmee voorkomen we onnodig inkopen. Denk aan tweedehands winkels of een weggeefhoek. Ook bedrijven kunnen minder afval maken door slimmer om te gaan met grondstoffen.

Hoe zie je de rol van (lokale) bedrijven en inwoners in de overgang naar een circulaire economie?

Shiri Bouchan: “Inwoners en bedrijven spelen een onmisbare rol in de overgang naar een circulaire economie. Zij beslissen of ze nieuwe of tweedehands producten kopen. Of ze lokaal verbouwd voedsel halen en of ze hun huis met hergebruikte en duurzame materialen (ver)bouwen. Daarnaast is het belangrijk dat bedrijven duurzame producten maken en verkopen. Bijvoorbeeld koffiemachines die langer meegaan en makkelijk te repareren zijn, in plaats van wegwerpmodellen. Zo moedigen bedrijven de kopers aan om een duurzame keuze te maken. De balans tussen wat consumenten willen en wat bedrijven aanbieden aan circulaire producten is de sleutel tot een succesvolle circulaire economie.

Wat doet de gemeente om circulaire ideeën te ondersteunen en aan te moedigen?

Henk Bulten: “We moedigen inwoners en bedrijven aan om met ons mee te denken en hun ideeën voor circulaire initiatieven met ons te delen. We werken actief samen met bedrijven en organisaties die hier een bijdrage aan willen leveren en ondersteunen ze waar we kunnen. Een mooi voorbeeld is de Startversneller voor ondernemers. Een waardebon van € 1000,- om advies te krijgen over circulair ondernemen.”

Shiri Bouchan: ”Een ander mooi voorbeeld is het wekelijkse Repair Café aan de Houtsmastraat in Doetinchem. Met onze hulp vonden ze een nieuwe locatie en kunnen ze nog meer mensen helpen met het gratis repareren van spullen. Ook het ‘Jaarrond Koken’ in samenwerking met Werkraat, Stadskamer, zorgboerderij Slangenburg en inwoners ondersteunen we van harte.”

Kun je een aantal mooie circulaire voorbeelden noemen?

Shiri Bouchan: “Bij nieuwbouwproject De Kwekerij worden huizen gemaakt met 72% natuurlijke materialen. Die huizen zijn energieneutraal. Er worden zoveel mogelijk herbruikbare en milieuvriendelijke materialen gebruikt. Verder is daar ook een grote rol weggelegd voor natuur en een gezonde leefomgeving. Daarnaast hebben we stadslandbouwprojecten zoals zorgboerderij Slangenburg en de Stadsboerin. Daar worden groenten lokaal verbouwd en leren kinderen over gezond en lokaal eten. Natuurlijk kunnen ook de vintage kledingwinkels in onze gemeente niet ontbreken. En inmiddels hebben al meerdere bedrijven een circulair bedrijfsmodel dat laat zien dat het werkt. Bijvoorbeeld Etna (duurzame koffiemachines), de Papierfabriek (papier recyclen), GeWOON Hout (circulaire en modulaire woningen), Interbaro (koploper in duurzame metaalverwerking), de Betoncentrale (duurzaam beton), en zo kan ik nog wel even doorgaan…..”

Wat zijn de belangrijkste circulaire succesverhalen tot nu toe en wat kunnen andere gemeenten hiervan leren?

“Sinds 2023 werken we met een duidelijk plan. Circulariteit zit nu in onze bouw- en inkoopplannen,” vertelt Henk Bulten. “In Doetinchem gaan plannen over in actie. Met ons uitvoeringsplan voor circulariteit bouwen we aan een duurzame toekomst. Van circulaire woningbouw tot de aanleg van wegen en de ontwikkeling van een circulair ambachtscentrum. Dit is hoe wij werken aan een circulaire wereld. Stap voor stap, concreet en ambitieus."

Shiri Bouchan en Henk Bulten kijken allebei erg uit naar de opening van het circulaire ambachtscentrum van Buha, dat het huidige brengpunt straks vervangt. Shiri Bouchan: “Op die plek gaan inwoners en ondernemers heel concreet zien wat circulaire economie inhoudt. Er wordt door inwoners afval gebracht en ter plekke krijgt het afval zoveel mogelijk (lokaal) een tweede leven. Henk Bulten benadrukt dat het circulair ambachtscentrum een netwerkfunctie krijgt. “Door samen te werken met veel bedrijven en organisaties, zorgen we dat we een nieuwe bestemming vinden voor alles dat bij het brengpunt wordt ingeleverd.”

Wat zijn de grootste uitdagingen die de gemeente tegenkomt bij het uitrollen van circulaire oplossingen?

Henk Bulten: “De allergrootste uitdaging is dat Nederland in 2050 volledig circulair moet zijn.  Daarbij is 2030 de tussenstap om 50% circulariteit te bereiken. Dit is een enorme opgave waar we met zijn allen de schouders onder moeten zetten.” Hij erkent dat circulaire economie voor veel mensen nog een abstract begrip is. “De uitdaging is om circulaire economie zo duidelijk mogelijk te maken, zodat de voordelen en kansen duidelijker zichtbaar worden voor iedereen. Alleen zo kunnen we stappen vooruitzetten!”

Wat zijn de belangrijkste circulaire doelen voor de interne organisatie van de gemeente voor de komende jaren? 

Henk Bulten: “Vanaf 2027 willen we een voorbeeld zijn in circulair inkopen. In 2030 moeten al onze aankopen duurzaam zijn. Ook zorgen we dat medewerkers weten hoe ze circulariteit in hun werk kunnen toepassen.” Shiri Bouchan vult aan: “Bij aanbestedingen vragen we bijvoorbeeld om tweedehands spullen voor werkplekken en minimaal 25% circulaire materialen in de bouw. 

Hoe wordt circulariteit in het gemeentelijke inkoopbeleid en de aanbestedingen samengevoegd?

Shiri Bouchan: “We willen het goede voorbeeld geven. We stellen in onze inkoopvoorwaarden dat producten die we kopen, gemaakt moeten zijn van duurzame materialen, zo min mogelijk elektriciteit verbruiken en zo weinig mogelijk transport vereisen. Dat geldt voor het materiaalgebruik in de bouw, maar ook bij (wegen)bouwprojecten in de openbare ruimte kijken we naar het gebruik van duurzaam beton en hergebruik van verkeersborden. Ook onderzoeken we mogelijkheden om inkoop uit te stellen door bijvoorbeeld nog een extra onderhoudsbeurt te doen. Zo vergroten we een circulair aanbod op de markt.”

Kun je één tip aan inwoners geven die willen bijdragen aan een circulaire economie?

Shiri Bouchan: “Iedereen kan een bijdrage leveren. Of je nu thuis bent of op je werk, je kunt dagelijks bijdragen door verspilling te voorkomen en circulaire keuzes te maken. Heb je bijvoorbeeld iets nodig? Kies dan voor duurzame en tweedehandse producten in plaats van goedkope wegwerpartikelen. Ga je boodschappen doen? Probeer dan zoveel mogelijk lokale producten te kopen. Zo kunnen we samen met kleine acties een groot verschil maken.”

Kun je één tip aan bedrijven geven die willen bijdragen aan een circulaire economie?

Henk Bulten: “Begin gewoon. Start met kleine stappen en breid het steeds verder uit. Het is net een vliegwiel dat langzaam op gang komt. Maar als het eenmaal draait, gaat het steeds sneller en makkelijker.”