Landelijk gebied in balans - nu
Landelijk gebied gaat hand in hand met bebouwde omgeving
Het landelijk gebied bepaalt de groene uitstraling van onze gemeente. Opvallend is de afwisseling tussen bebouwd en onbebouwd gebied. Daardoor kan het landelijk gebied niet los gezien worden van de stad, dorpen en buurtschappen. Het landelijk gebied ademt tegelijkertijd een sfeer uit van rust en ruimte. Want doordat het zo direct naast de stad ligt, is het eenvoudig een fietstocht of natuurwandeling te combineren met een bezoek aan het centrum of de dorpskernen.
Veelzijdig landelijk gebied van grote waarde
Kenmerkend voor onze gemeente is de veelzijdigheid van ons landelijk gebied. We zien op korte afstand van de stad en de dorpskernen veel verschillende soorten landschappen. Het landschap is wat je ziet en beleeft als je om je heen kijkt. Die veelzijdigheid komt door het verschil in de ondergrond, de bodem en het watersysteem. De ondergrond heeft effect op de mogelijkheden om de grond te gebruiken, zoals de hoge zandgronden en de ligging van de Oude IJssel. Die verschillen in gebruik hebben weer invloed op wat je buiten ziet als je om je heen kijkt, een grasvlakte of een bos. Deze landschapskenmerken zorgen voor de verschillende soorten landschappen en dus de veelzijdigheid die wij kennen. Zo ook het halfopen landschap met rijen bomen, hagen en houtwallen. Door de gelijkenis met de coulissen van een toneel, noemen we dit een coulisselandschap. Bijzondere gebouwen, zoals kasteel de Slangenburg, molens en fraaie boerderijen versterken dat landschap.
Ons landelijk gebied vormt bovendien een belangrijke schakel tussen natuurgebieden (Gelders Natuurnetwerk), denk aan De Zumpe en Kruisbergse Bos. Die schakels noemen we ecologische verbindingszones. Uit onderzoek van de provincie Gelderland blijkt dat de meeste ecologische verbindingszones nog niet goed functioneren. (Onderzoek: Holt, H. ten en Sierdsema H., 2022. Evaluatie ecologische verbindingszones in Gelderland. Bureau ZET-rapport 2022/4139. Sovon-rapport 2022/43. Bureau ZET, Nijmegen / Sovon Vogelonderzoek Nederland, Nijmegen.) Het ontbreekt aan voldoende kleinschalig landschap met bijvoorbeeld houtwallen, bomenrijen en poelen. Hier liggen nog opgaven om dit te verbeteren. Daarom zijn de ecologische verbindingszones, zoals deze ook in de provinciale omgevingsverordening zijn opgenomen, overgenomen als Groen Ontwikkelingsgebied.
Het landelijk gebied kenmerkt zich als leefgebied voor tal van soorten amfibieën, insecten, vogels, grondgebonden zoogdieren en vleermuizen. Te denken valt aan soorten zoals de steenuil, die op boerenerven voorkomt en de boomkikker en kamsalamander die (veedrink)poelen bezetten. Hoewel het landelijk gebied voor dier- en plantensoorten vaak onder druk staat, komen sommige soorten nog altijd vooral hier voor.
Vitaal landelijk gebied
Dankzij onze agrariërs en de overige grondeigenaren wordt er goed gezorgd voor het landelijk gebied, de groene omgeving waar onze inwoners van genieten. De agrarische sector is een belangrijke economische bedrijfstak in onze gemeente. Bovendien spelen zij een belangrijke rol in de voedselketen. Hoewel het totaal aantal agrarische bedrijven sinds 2000 is gehalveerd, neemt de bedrijfsgrootte en professionaliteit van deze bedrijven wel toe.
In gebruik zien we op de (hogere) zandgronden meer intensievere vormen van veehouderij. Op de laaggelegen gronden is gras een logische gewasteelt. Ook zien we hier meer grondgebonden veehouderij. In de gebieden langs de Oude IJssel liggen dan verhoudingsgewijs ook meer melkveehouderijen.
Veel andere ondernemers en organisaties in het landelijk gebied zijn actief in de dag- en verblijfsrecreatie voor toeristen, maar vooral voor inwoners uit de eigen gemeente. Het landelijk gebied is steeds vaker een plek waar mensen naartoe gaan voor ontspanning of om actief bezig te zijn. De veelzijdigheid van het landelijk gebied maakt het landelijk gebied een aantrekkelijke omgeving om te verblijven. Mensen die vakantie houden, fietsen, wandelen of andere activiteiten ondernemen in het landelijk gebied zorgen voor leefbaarheid. Recreatie draagt ook bij aan de economie van het landelijk gebied.
Uitdagingen vragen om verandering in het landelijk gebied
Denk daarbij aan de energietransitie die ruimte vraagt, het nationaal programma landelijk gebied en wonen, maar ook uitdagende milieuwet- en regelgeving en klimaatadaptie. Voor die laatste toont de ‘klimaateffectatlas Doetinchem’ de gevolgen van klimaatverandering voor onze gemeente.
